CPU Compatibility چیست؟ تشخیص نوع سوکت با مادر برد سرور

هنگامی که قصد خرید مولفه‌های سخت‌افزاری را برای سرورها یا کامپیوترهای خانگی داریم، سازگاری این قطعات با یکدیگر اهمیت زیادی دارد. به بیان دقیق‌تر، اگر مولفه‌ها با یکدیگر سازگاری نداشته باشند، مشکلات مختلف همچون راندمان پایین، عدم شناسایی تجهیزات توسط مادربورد و غیره را به همراه دارند. در این ارتباط اصطلاح مهمی در دنیای فناوری وجود دارد که CPU Compatibility نام دارد و قصد داریم در این مقاله با آن آشنا شویم.

سوکت CPU چیست؟

ابتدا اجازه دهید به این مسئله بپردازیم که سوکت CPU چیست؟ سوکت پردازنده (CPU Socket) یک سوکت فیزیکی بر روی مادربورد است که پردازنده را به مادربورد متصل می‌کند. در واقع، پردازنده درون سوکت قرار می‌گیرد و به وسیله‌ی پین‌های موجود در سوکت با مادربورد ارتباط برقرار می‌کند. سوکت پردازنده برای اتصال پردازنده‌های مختلف طراحی شده است و هر پردازنده‌ای با یک نوع خاص از سوکت پردازنده سازگار است.

سوکت پردازنده یکی از مهم‌ترین قسمت‌های مادربورد است و اگر بگوییم نقش مهمی در انتخاب دیگر مولفه‌های سخت‌افزاری سرور و افزایش یا کاهش راندمان سرور دارد، اغراق نکرده‌ایم. به طور مثال، اگر سروری تنها مجهز به یک سوکت باشد، تعداد هسته‌های پردازشی شما محدود به همان پردازنده‌ای است که روی سرور نصب می‌کنید، در حالی که اگر سرور مجهز به دو یا چند سوکت باشد، مثل سرورهای تیغه‌ای اچ‌پی یا سرورهای رک‌مونت‌ اچ‌پی در عمل قادر به نصب پردازنده‌های مختلفی هستند که دسترسی به هسته‌های پردازشی بیشتری را امکان‌پذیر می‌کنند. علاوه بر این، سوکت پردازنده به عنوان یکی از مهم‌ترین مشخصات فنی مادربورد، برای ارتقاء سیستم حائز اهمیت است؛ زیرا هرگونه تغییر در پردازنده ممکن است منجر به نیاز به تعویض برخی از مولفه‌های کلیدی مثل حافظه‌های اصلی شود.

با توجه به تنوع و تعداد زیادی از پردازنده‌ها در بازار، سوکت پردازنده نیز به شکل‌های مختلفی طراحی شده است. به عنوان مثال، سوکت‌های پردازنده‌های اینتل شامل LGA 1151، LGA 1200، LGA 2066 و غیره هستند، در حالی که سوکت‌های پردازنده‌های AMD شامل AM4، TR4، sTRX4 و غیره هستند. هر پردازنده نیز دارای تعداد مشخصی پین است که برای اتصال به سوکت مورد نظر طراحی شده است. برای مثال، سوکت LGA 1151 دارای 1151 پین است و پردازنده‌هایی که با این سوکت سازگار هستند، نیز باید دارای 1151 پین باشند. در کل، برای انتخاب پردازنده مناسب برای سیستم خود، باید به دقت مشخصات فنی سوکت پردازنده و پردازنده‌ی مورد نظر را بررسی کرده و اطمینان حاصل کرد که سوکت پردازنده و پردازنده با یکدیگر سازگار هستند.

CPU Compatibility چیست؟

CPU Compatibility به معنی سازگاری پردازنده با مادربورد است. هر پردازنده‌ای بر مبنای معماری خاصی طراحی می‌شود و همچنین پین‌های مخصوص به خود را دارد که باید روی مادربوردی که همان پین‌ها را دارد و در اصطلاح به آن سوکت یا اسلات مادربورد گفته می‌شود قرار بگیرد. بنابراین، برای انتخاب پردازنده باید ابتدا مطمئن شوید که پردازنده با سوکت مادربورد سازگار است. برای مثال، یک پردازنده اینتل با سوکت LGA1200 تنها با مادربوردهایی که این سوکت را پشتیبانی می‌کنند سازگار است و نمی‌توان آن را در مادربوردهایی با سوکت‌های دیگر نصب کرد.

به همین دلیل، برای انتخاب پردازنده و مادربورد، باید مشخصات سوکت پردازنده و مادربورد را به دقت بررسی کنید تا از سازگاری آن‌ها با یکدیگر اطمینان حاصل کنید. همچنین، باید به سایر مشخصات فنی پردازنده و مادربورد نیز توجه کرد تا از سازگاری کامل آن‌ها با سیستم خود اطمینان حاصل کنید. پرسش مهمی که در این زمینه مطرح می‌شود این است که آیا مشخصات سوکت پردازنده و مادربورد تنها مواردی هستند که باید برای سازگاری بررسی شوند؟ پاسخ منفی است. به بیان دقیق‌تر، مشخصات سوکت پردازنده و مادربورد تنها یکی از مشخصات مهمی هستند که برای سازگاری باید بررسی شوند. برای مثال، فرکانس و تعداد هسته‌های پردازنده، نوع حافظه RAM و تعداد و نوع درگاه‌های ارتباطی مادربورد نیز باید مورد بررسی قرار گیرند. به عنوان مثال، اگر پردازنده شما فقط از نوع DDR3 حافظه‌ی RAM پشتیبانی کند، نمی‌توانید از نوع DDR4 حافظه استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه : رم سرور چیست؟ انواع رم DDR3 و DDR4

بنابراین، برای انتخاب مجموعه پردازنده و مادربورد مشخصات فنی شامل سوکت پردازنده، تعداد و نوع هسته‌ها، فرکانس، نوع حافظه RAM و غیره باید بررسی شوند تا در ادامه در هنگام انتخاب قطعات دیگر با مشکل روبرو نشوید.

تشخیص نوع سوکت با مادر برد سرور

یکی از کارهای مهمی که قبل از خرید پردازنده باید انجام دهید، تشخیص نوع سوکت مادربرد سرور است. برای تشخیص نوع سوکت مادربورد سرور، می‌توانید به روش‌های مختلف زیر اقدام کنید:

1. مشاهده مستقیم: شما می‌توانید به صورت مستقیم به مادربورد سرور نگاه کنید و نام یا شماره سوکت را مشاهده کنید. این نام یا شماره معمولا در کنار سوکت پردازنده و یا در نزدیکی آن قرار دارد.
2. مطالعه دستورالعمل مادربورد: می‌توانید به دستورالعمل مادربورد سرور خود مراجعه کنید و مشخصات سوکت پردازنده را در آن بیابید. بسیاری از تولیدکنندگان مادربورد، نحوه نصب و سازگاری پردازنده با مادربورد را شرح می‌دهند.
3. مراجعه به سایت سازنده: شما می‌توانید به سایت سازنده مادربورد سرور مراجعه کنید و در بخش پشتیبانی و دانلودها، مشخصات فنی مادربورد را بررسی کنید. در این بخش معمولا اطلاعاتی درباره نوع سوکت پردازنده و همچنین پردازنده‌های سازگار با مادربورد قرار داده شده است.
4. استفاده از برنامه‌های شناسایی سخت‌افزار: شما می‌توانید از برنامه‌های شناسایی سخت‌افزاری مانند CPU-Z و HWiNFO استفاده کنید تا اطلاعات دقیقی درباره مشخصات سرور دریافت کنید. این برنامه‌ها اطلاعاتی درباره نوع سوکت پردازنده و سایر مشخصات فنی سرور نمایش می‌دهند. به عنوان مثال، در CPU-Z می‌توانید به بخش “Mainboard” و سپس “CPU Socket” مراجعه کنید تا نوع سوکت پردازنده‌ مادربورد را ببینید.

در هر صورت، برای تشخیص نوع سوکت مادربورد سرور بهتر است از روش‌های مختلف استفاده کنید تا از صحت اطلاعات دریافتی اطمینان حاصل کنید.

آیا می‌توانیم از چند نوع پردازنده در یک مادربورد استفاده کنم؟

یکی از پرسش‌های جالبی که برخی از مدیران شبکه‌ها مطرح می‌کنند این است که می‌توان از پردازنده‌های مختلف روی مادربورد سرور استفاده کرد؟ پاسخ مثبت است، اما باید به نکته مهمی اشاره کرد.

مادربورد سرورها از انواع مختلفی از پردازنده‌ها پشتیبانی می‌کنند، اما قبل از آن‌که به فکر ارتقا یا تعویض پردازنده باشید باید اطمینان حاصل کنید که مادربورد از پردازنده‌های مختلف پشتیبانی می‌کند. این قابلیت در برخی مادربوردهای سرور وجود دارد که از آن‌ها به عنوان مادربوردهای چندپردازنده یا Multi-processor motherboard یاد می‌شود. در این نوع مادربوردها، چند پردازنده را می‌توان نصب کرد و سیستم عامل این پردازنده‌ها را به عنوان پردازنده‌های جداگانه شناخته و برای اجرای کارهای مختلف از آن‌ها استفاده می‌کند.

در این مادربوردها، پردازنده‌ها در سوکت‌های مخصوص به خود قرار می‌گیرند و هر پردازنده دارای حافظه‌ی کش و کانال‌های حافظه ورودی و خروجی خود است. با این‌حال، مهم‌ترین اصلی که باید به آن دقت کنید این است که دو پردازنده‌ای که قرار است روی یک مادربورد نصب شوند با یکدیگر سازگار باشند و سیستم عامل قابلیت پشتیبانی از آن‌ها را داشته باشد. به طور مثال، شما نمی‌توانید روی یک سرور از پردازنده‌های مقیاس‌پذیر زئون اینتل و مدل‌های پلاتینیوم و برنزی همراه با هم استفاده کنید، زیرا این دو پردازنده معماری متفاوتی دارند و هر یک از حافظه‌های با باس مختلف پشتیبانی می‌کنند. در صورت انجام چنین کاری با مشکل عدم سازگاری پردازنده روبرو می‌شوید که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. همچنین، برای استفاده بهینه از چند پردازنده، باید برنامه‌های کاربردی شما نیز قابلیت استفاده از چند پردازنده را داشته باشند. به عنوان مثال، برای استفاده از چند پردازنده در کاربردهای پردازشی مانند برنامه‌های شبیه‌سازی، پردازش تصویر و ویدئو و گرافیک، قابلیت استفاده از چند پردازنده بسیار مفید است.

پیشنهاد مطالعه : انواع پردازنده اینتل

در کل، برای استفاده از پردازنده‌های مختلف در یک مادربورد، باید از مادربورد‌های مناسب و سازگار با پردازنده‌های مورد نظر استفاده کرده و همچنین سیستم عامل و برنامه‌های کاربردی باید قابلیت استفاده از چند پردازنده را داشته باشند.

آیا می‌توان پردازنده‌های AMD را در مادربوردهایی با سوکت Intel نصب کرد؟

پاسخ منفی است. پردازنده‌های AMD و Intel دارای سوکت‌های متفاوتی هستند و نمی‌توان پردازنده‌های AMD را در مادربوردهایی با سوکت Intel نصب کرد و بالعکس. در واقع، هر سوکت پردازنده با یک نوع خاص از پردازنده‌ها سازگار است و پردازنده‌های دیگری با سوکت متفاوت نمی‌توانند در آن‌ها نصب شوند.

به عنوان مثال، پردازنده‌های AMD از سوکت‌های AM4، TR4 و sTRX4 پشتیبانی می‌کنند، در حالی که پردازنده‌های Intel از سوکت‌های LGA 1151، LGA 1200 و LGA 2066 پشتیبانی می‌کنند. در نتیجه، اتصال پردازنده‌ی نامناسب به مادربورد، می‌تواند باعث خرابی سرور شود یا ممکن است باعث سوختن خود پردازنده شود. البته، در بیشتر موارد به به دلیل عدم ناسازگاری پین‌های روی سوکت مادربورد، امکان نصب وجود ندارد. بنابراین، باید به دقت مشخصات فنی پردازنده و سوکت مادربورد را بررسی کرده و اطمینان حاصل کرد که آن‌ها سازگار هستند.

پیشنهاد مطالعه : مقایسه CPUهای اینتل و AMD