پورت چیست؟ انواع پورت و کاربرد آنها در کامپیوتر و شبکه
از پرکاربردترین اجزا کوچک کامپیوتر، لپ تاپ، گوشی هوشمند و … پورت است. پورت امکان اتصال سیستم به انواع دستگاههای جانبی را فراهم میکند. در دنیای تکنولوژی انواع مختلفی پورت با کاربردهای متفاوت وجود دارد. Portها یکی از پر کاربردترین مفاهیم فناوری اطلاعات هستند که به دو گروه سختافزاری و نرمافزاری طبقهبندی میشوند. گروه اول پورتهای سختافزاری به درگاههایی اشاره دارند که برای اتصال کابلها و تجهیزات از آنها استفاده میشود. بهطور مثال، اگر پشت یک سرور یا کامپیوتر شخصی را نگاه کنید، درگاههایی برای اتصال روترها، سوییچها، مانیتور، اسپیکر، چاپگر و…. را مشاهده میکنید که ضمن متصل کردن دستگاهها به یکدیگر، فرایند تبادل اطلاعات را ساده میکنند. گروه دوم پورتهای نرمافزاری هستند که امکان مشاهده فیزیکی آنها وجود ندارد و به شکل مجازی (نرمافزاری) توسط سیستمعاملها مدیریت شده و توسط نرمافزارهای دسکتاپ و شبکهمحور استفاده میشوند. در بحث نرمافزاری یک پورت به شمارهای اشاره دارد که به یک پردازه (برنامه کاربردی یا سرویسی) اختصاص داده میشود تا فرآیند انتقال اطلاعات امکانپذیر شود. نکتهای که قبل از شروع این مقاله باید به آن اشاره کنیم این است که امکان معرفی تمامی پورتهای سختافزاری و نرمافزاری نه تنها در یک مقاله بلکه در چند مقاله نیز امکانپذیر نیست. بهطور مثال در دنیای شبکه چیزی در حدود 65535 هزار پورت وجود دارد که برای کاربردهای مختلفی استفاده میشوند. علاوه بر این، تعداد پورتهای سختافزاری نیز به اندازهای زیاد هستند که یک معرفی کوتاه از آنها به چند مقاله نیاز دارد. بر همین اساس در این مطلب مفاهیم مهم مرتبط با پورتها را بررسی میکنیم.
پورتها به دو دسته سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم میشوند
فهرست محتوا
پورت (Port) چیست؟
در دنیای نرمافزار و شبکه، پورت یک نقطه مجازی است که ارتباطات شبکه از آن نقطه آغاز و در همان نقطه پایان میپذیرند. این پورتها بهطور کامل توسط سیستمعاملها مدیریت میشوند. هر Port با یک فرایند یا سرویس خاص مرتبط است. پورتها به رایانهها اجازه میدهند به راحتی بین انواع مختلف ترافیک تمایز قائل شوند. بهعنوان مثال، ایمیلها از پورت متفاوتی نسبت به صفحات وب استفاده میکنند. به بیان دقیقتر، هنگامی که در حال باز کردن یک صفحه وب هستید و همزمان در حال ارسال ایمیلی هستید، این دو فرآیند تحت شبکه از دو پورت متفاوت استفاده میکنند.
شماره پورت چیست؟
پورتها در تمام دستگاههای متصل به شبکه استاندارد هستند و هر یک شماره مخصوص به خود را دارند. بهطور معمول، پورتهای شناخته شده در تملک پروتکلهای خاص هستند. بهطور مثال، همه اطلاعات ارسالی یا دریافتی توسط پروتکل انتقال ابرمتن (HTTP) از پورت 80 عبور میکنند یا پروتکل FTP بهطور پیشفرض از پورت 21 استفاده میکند. در حالی که آدرسهای IP به پیامها اجازه میدهند به دستگاههای خاصی برسند، شماره پورتها امکان هدفگذاری خدمات یا برنامههای خاص را تسهیل میکنند.
استعلام قیمت تیپ استوریج در نتسا
انواع پورت در کامپیوتر
در کامپیوتر دو نوع پورت داریم، پورتهای سخت افزاری و پورتهای نرم افزاری که هر کدام از آنها دارای انواع مختلفی هستند.
- پورت سخت افزاری: محل اتصالی که در پنل جلو یا پشت کامپیوتر تعبیه شده است و از طریق آن میتوان دستگاههای جانبی مختلفی را به کامپیوتر متصل کرد. وظیفه اصلی پورت، برقراری ارتباط بین سیستم و دستگاههای جانبی برای انتقال اطلاعات است. به دلیل برقراری ارتباط بین دستگاههای مختلف به آن پورت ارتباطی هم گفته میشود. اگر تعداد زیادی دستگاه جانبی دارید و با کمبود پورت مواجه شدید از کارت افزونه یا Expansion Card استفاده کنید.
- پورت نرم افزاری: پورتهای نرم افزاری تعیین میکنند که کامپیوترها، اطلاعات را از یک IP مشخص با یک پورت مشخص، ارسال و دریافت کنند. پورت نرم افزاری قسمتی از یک آدرس اینترنتی است.
پورتهای مختلفی با کاربردهای متنوع برای انتقال صوت و تصویر وجود دارد
انواع پورت های شبکه
در شبکهها، پورتها برای تعیین خدمات و برنامههای مختلف استفاده میشوند. هر پورت شبکه با یک شماره شناخته شده که به آن شماره پورت (Port Number) گفته میشود. پورتها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: پورتهای شناخته شده (Well-Known Ports) و پورتهای پویا و/یا خصوصی (Dynamic/Private Ports).
- پورتهای شناخته شده (Well-Known Ports) به شرح زیر هستند:
پورت 20 و 21: برای اتصال به سرور FTP (File Transfer Protocol) استفاده میشوند.
پورت 22: برای اتصال امن SSH (Secure Shell) استفاده میشود.
پورت 23: برای اتصال به سرور Telnet استفاده میشود.
پورت 25: برای ارسال و دریافت ایمیل از طریق SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) استفاده میشود.
پورت 53: برای نامگذاری دامنه (DNS) استفاده میشود.
پورت 80: برای اتصال HTTP (Hypertext Transfer Protocol) استفاده میشود که برای وب سایتها استفاده میشود.
پورت 443: برای اتصال HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) استفاده میشود، که نسخه امن HTTP است.
پورت 110: برای دریافت ایمیل از طریق POP3 (Post Office Protocol version 3) استفاده میشود.
پورت 143: برای دریافت ایمیل از طریق IMAP (Internet Message Access Protocol) استفاده میشود.
پورت 3389: برای اتصال از راه دور به سیستمعامل ویندوز از طریق RDP (Remote Desktop Protocol) استفاده میشود.
- پورتهای دینامیک و/یا خصوصی (Dynamic/Private Ports):
پورتهای بین 49152 و 65535 معمولا برای استفادههای پویا و خصوصی تعیین شدهاند. این پورتها برای برنامهها، سرویسها و ارتباطات خاص میان دستگاهها در شبکه استفاده میشوند. برای مثال، در اتصالات شبکه پیچیده، پورتهای پویا میتوانند برای ارتباطات بین سرورها و کلاینتها استفاده شوند.
دقت کنید که این فهرست تنها نمونهای از پورتهای شناخته شده است و هر برنامه و سرویسی ممکن است از پورت دیگری استفاده کند. همچنین، پورتها میتوانند با توافق میان ارائه دهنده سرویس و کاربر تغییر کنند.
انواع پورت سخت افزاری
پورتهای سخت افزاری به دو نوع پورت سریال و پورت موازی تقسیم میشوند:
پورت سریال: دستگاههایی که از طریق پورت سریال بهم متصل هستند در هر ثانیه یک بیت اطلاعات مبادله میکنند. رایجترین پورت سریال، کانکتور D-Subminiature یا D-sub است که سیگنالهای RS-232 را منتقل میکند.
پورت موازی: دستگاههایی که از طریق پورت موازی با هم در ارتباط هستند انتقال دیتا در آنها از بیش از یک خط یا سیم ارتباطی انجام میشود. رایجترین پورت موازی، پورت پرینتر است.
قیمت فایروال فورتی گیت در مدل های مختلف در نتسا
پورت سریال چیست؟
پورت سریال (Serial Port) یک رابط فیزیکی است که برای ارتباط با دستگاههای جانبی مانند مودمها، دستگاههای برنامهنویسی، دستگاههای اندازهگیری، رابطهای صوتی و سایر دستگاههای الکترونیکی استفاده میشود. این پورتها به صورت سریال اطلاعات را از طریق یک بیت در زمان ارسال و دریافت میکنند.
پورت سریال به صورت فیزیکی به یک کانکتور DB-9 (نسخه قدیمی) یا DB-25 (نسخه قدیمیتر) متصل میشود. اما امروزه بیشتر از پورتهای USB به جای پورت سریال استفاده میشود.
پورت سریال از طریق پروتکلهای مختلفی مانند RS-232، RS-422 و RS-485 فرآیند کنترل و برقراری ارتباط را مدیریت میکند. این پورتها برای برقراری ارتباط از نرمافزارهایی مثل HyperTerminal در ویندوز، minicom در لینوکس و سایر برنامههای مشابه استفاده میشود.
پورت سریال به دلیل ویژگیهای خود مانند ارسال داده به صورت سریال و امکان کنترل ارتباط با استفاده از رویکردهایی مثل دستدهی (handshaking)، همچنین به دلیل سرعت پایینتر نسبت به پورتهای دیگر، امروزه به ندرت مورد استفاده قرار میگیرد و بیشتر در دستگاههای قدیمی و خاص استفاده میشود. با وجود پیشرفت تکنولوژی، استفاده از پورت سریال کاهش یافته و تجهیزات بیشتر به سمت رابطهای USB، Ethernet و بیسیم متمایل شدهاند.
خرید سرور اچ پی در مدل های مختلف در نتسا
انواع پورت سریال
پورتهای سریال دارای دو نوع 9 پین و 25 پین هستند که نرخ انتقال اطلاعات آنها 115 kbps است.
پورت DB-25: یکی از انواع کانکتور D-sub است و پورت ارتباط سریال RS-232 است اما خیلی کم به عنوان پورت سریال استفاده میشود و بیشتر به عنوان پورت موازی پرینتر و به جای کانکتور 36 پین موازی به کار برده میشود. اکثر برنامهها به تمام پینهای B-25 احتیاج ندارند.
پورت DE-9 یا COM: این پورت، ارتباطی سریالی و دو طرفه بین کامپیوتر و دستگاههای جانبی ایجاد میکند. برای اتصال دستگاههایی مانند موس، کیبورد، مودم و UPS مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از پورتهای DB-25 و DE-9 منسوخ شده و به جای آنها از USB استفاده میشود.
انواع پورت موازی
- پورت Centrics: پورت 36 پینی مناسب اسکنر و پرینتر که قبل از رواج پورت USB بیشتر استفاده می شد.
- پورتهای صدا: که برای اتصال اسپیکرها و دستگاههای خروجی صوتی به pc استفاده میشوند، انواع مختلف آن مانند پورت TRS 3.5mm و پورت TOSLINK میباشند.
- پورتهای ویدیو: کارتهایی که در PC، پروژکتور، TV و کارتهای ویدیو مورد استفاده قرار میگیرند که نسل قدیمی آنها VGA و نسل جدید آنها HDMI و Display Port هستند.
- پورت DVI: اینترفیس دیجیتالی پرسرعتی است که بین کنترلر صفحه نمایش و PC قرار میگیرد. در این پورت، سیگنالهای دیجیتالی ویدئو کامل و بی نقص منتقل میشوند. پورت DVI دارای انواع مختلفی است. انواع پورت DVI عبارتند از:
- DVI-I: از سیگنال دیجیتال و سیگنال آنالوگ پیشتیبانی میکند.
- DVI-D: از سیگنال دیجیتال پشتیبانی میکند.
- DVI-A: از سیگنال آنالوگ پشتیبانی میکند.
- پورتMini DVI: پورت 32 پینی، کوچکتر از پورت معمولی DVI که امکان انتقال سیگنالهای DVI و VGA و Video را دارد و توسط شرکت اپل و به عنوان جایگزین پورت Mini VGA ارائه شده است.
- Display Port: جایگزین پورت VGA است و برای اتصال مانیتور به pc استفاده میشود.
- پورت RCA: این پورت سیگنالهای صوتی استریو و ویدئویی کامپوزیت را روی سه کابل زرد، سفید و قرمز منتقل میکند که سیم زرد سیگنالهای ویدیویی آنالوگ و سیمهای قرمز و سفید سیگنالهای صوتی استریو را منتقل میکنند.
- پورتHDMI: از این پورت برای اتصال دستگاههایی که کیفیت خیلی بالایی دارند مثل مانیتورهای کامپیوتر، HDTV، دستگاههای پخش Blue Ray، کنسولهای بازی و دوربینهای حرفهای استفاده میشود. HDMI سیگنالهای ویدئویی غیرفشرده و سیگنالهای صوتی فشرده و غیرفشرده را منتقل میکند. HDMI دارای 19 پین است و مخفف High Definition Media Interface است.
- پورت USB: جایگزین مناسب پورتهای سریال، پورتهای موازی، پورتهای بازی و پورت شارژر در دستگاههای قابل حمل است که این پورت امکان انتقال دیتا و همچنین جریان برق را دارد. USB مخفف Universal Serial Bus است. چهار نوع پورت USB داریم Type A ،Type B یا mini USB ،Micro USB و Type C
- پورت تاندربولت: پورتی با سرعت 40 Gbps است که ظاهری شبیه USB C دارد و از دو مانیتور 4k 60 GHz و کارت گرافیک اکسترنال پشتیبانی میکند.
- پورتRJ45: برای اتصال سیستم به شبکه محلی یا اینترنت باید از اینترفیس RJ و پورت RJ45 استفاده کرد. پورت RJ45 دارای 8 پین و دو LED انتقال دیتا و تشخیص بسته است.
- پورتRJ11: RJ11 پورتی 6 پین است که در تلفن و مودم تعبیه شده است. اینترفیس اصلی در شبکههای مخابراتی است.
- پورتEsata: برای اتصال دستگاههای اکسترنال مانند موس، کیبورد، هارد، دوربین به لپ تاپ یا PC استفاده میشود. eSATA مخفف External Serial Advanced Technology Attachment است.
- پورتFireWire: در استفاده از این پورت نیازی به داشتن PC یا لپ تاپ نیست. اگر هر دو دستگاه دارای پورت Fire Wire باشند قابلیت اتصال به یکدیگر و انتقال اطلاعات را دارند. پورت FireWire توسط اپل معرفی شد و در دوربین، پرینتر، اسکنر و هارد اکسترنال کاربرد دارد. عددی که در کنار FireWire میآید، نشانگر سرعت انتقال دیتا در آن است.
پورت نرم افزاری چیست؟
آدرس اینترنتی را در نظر بگیرید. پورت نرم افزاری بخش مهمی از این آدرس است. پورت نرم افزاری تعیین میکند که سیستمها اطلاعات را از یک IP مشخص با یک پورت مشخص ارسال و دریافت کنند. برخی پورتهای نرم افزاری رزرو شدهاند و مورد تایید استاندارد جهانی شبکه هستند. مانند پورت 25 که پورت مخصوص ایمیل است و پورت 80 که مخصوص مرورگر وب است. در مجموع 65،535 پورت نرم افزاری وجود دارد. پورتهای نرم افزاری در لایه 4 مدل مرجع OSI فعالیت میکنند و پروتکلهای انتقالی مانند TCP یا UDP مشخص میکنند که هر بسته به کدام پورت باید ارسال شود.
هدرهای TCP و UDP قسمتی دارند که شماره پورت را مشخص میکند. از رایجترین راههای نفوذ هکرها به سرورهای شبکه، ارسال ترافیک مخرب به پورتهای نرم افزاری است. به اینصورت که بطور تصادفی ترافیک را ارسال و هر پورتی که باز باشد وارد میشود. به همین دلیل باید در زمان پیکربندی فایروال تمام پورتها به جز پورتهای رزرو مسدود شوند. پورتهای رزرو عبارتند از پورت 25 ایمیل، پورت 80 مرورگر وب، پورت 443 ترافیک وب و پورت 3389 مخصوص پروتکل RDP است.
انواع پورت نرم افزاری
در مجموع 65،535 شماره پورت نرم افزاری وجود دارد که به صورت زیر دسته بندی میشوند:
- از پورت 0 تا 1023 پورتهای شناخته شده که به برنامه و سرویسهایی مانند FTP اختصاص داده شده است.
- از پورت 1024 تا 4915 پورتهایی هستند که هیچ ارتباطی با اینترنت ندارند و در زمان کار با شبکه یک پورت به صورت رندوم باز میشود و ارتباط با سرور برقرار میشود تا اطلاعات ارسال و دریافت شود.
- از پورت 49152 تا 65535 که پورتهای خصوصی هستند و برای سرویسهای خاصی مورد استفاده قرار میگیرند.
- پورت 20 و 21 برای انتقال فایل بین سرور و کلاینت استفاده میشود، پروتکل FTP
- پورت 22 برای ایجاد امنیت اتصالات تحت شبکه یا همان SSH استفاده میشوند.
- پورت 25 پروتکل SMTP یا همان پروتکل ایمیل است.
- پورت 53 مخصوص پروتکل DNS تبدیل نام دامنه به آدرس IP است.
- پورت 80 یا HTTP مربوط به صفحات وب است.
- پورت 123 مخصوص ساعتهای کامپیوترها و ایجاد هماهنگی بین آنهاست. پروتکل NTP در رمزگذاری اطلاعات مهم است.
- پورت 179 مخصوص مدیریت مسیرها در شبکههای بزرگ است پروتکل BGP
- پورت 443 که مخصوص نسخه ایمن HTTP است و برای رمزگذاری استفاده میشود.
- پورت 500 مخصوص اتصالات امن IPSEC است.
- پورت 3389 مخصوص اتصال از راه دور به کامپیوتر است، پروتکل RDP
- پورت 8080 که جایگزین مناسبی برای پورت 80 سرویسهای وب است و امنیت آن با SSL تامین میشود.
پورت 8080 چیست؟
یکی از معروفترین پورتهای دنیای شبکه است که کاربرد اصلی آن در زمان پیادهسازی میلسرورها، فعالسازی قابلیت دسترسی از راه دور به دوربینهای تحت شبکه متصل به دستگاههای DVR و مصارف خاصمنظوره دیگر است. پورت 8080 را باید جایگزینی برای پورت سنتی 80 توصیف کنیم که پیشتر برای اتصال به سرویسهای وب از آن استفاده میشد. نکته مهمی که در زمان استفاده از پورت مذکور باید به آن دقت کنید این است که ضروری است از پروتکل SSL برای ایمنسازی فرآیند انتقال دادهها استفاده کنید. در حالت کلی، پورت 8080 به عنوان پورت پروکسی و پورت کش استفاده میشود. پرسش مهمی که در این زمینه مطرح است این است که آیا HTTPS از پورت 8080 استفاده میکند؟ پاسخ منفی است. بهطور پیشفرض، HTTP از پورت 80 و HTTPS از پورت 443 استفاده میکند، اما یک آدرس اینترنتی مثل http://www.example.com:8080/path/ بهطور صریح مشخص میکند که مرورگر وب برای اتصال به سرور HTTP باید از 8080 استفاده کند. بهطور معمول پورت 8080 توسطApache Tomcat ، M2MLogger و…. استفاده میشود.
پورت گوشی چیست؟
پورت گوشی، درگاهی است که برای تبادل اطلاعات گوشی با تجهیزات دیگر و شارژ گوشی استفاده میشود. این پورت ممکن است از نوع USB Type-A، Micro USB، Type-C، Mini-USB Type-B، iOS 8-pin یا ios 30-pin باشد.
IP Port چیست؟
آدرس IP به شناسه یک سیستم در یک شبکه اشاره دارد و پورت آدرس سرویسی درون همان سیستم است. ترکیب IP + Port address آدرس یک سرویس به خصوص در یک سیستم را مشخص میکند. آدرس آیپی برای شناسایی یک میزبان یا گروهی از میزبانها در یک شبکه استفاده میشود، در حالی که شماره پورت برای شناسایی سرویس بهخصوصی که روی میزبان اجرا میشود استفاده میشود. بهطور مثال، یک آدرس IP ممکن است با تعداد زیادی پورت مرتبط باشد. هنگامی که برنامهای در کامپیوتر شما دادههایی را از طریق اینترنت ارسال یا دریافت میکند، این دادهها را به آدرس IP و یک پورت خاص در کامپیوتر راه دور ارسال میکند و دادهها را در یک پورت مشخص دریافت میکند.
مالتی پورت چیست؟
در سادهترین تعریف، مالتی پورت، هابهایی هستند که تعداد پورتهای یک سامانه را افزایش میدهند. بهطور مثال، هنگامی که قصد افزایش تعداد پورتهای USB یک سیستم را دارید با خرید یک مالتیپورت چند منظوره که از انواع مختلفی از درگاههای USB 3.0، Type C و…. پشتیبانی میکند امکان افزایش پورتها وجود دارد. مالتیپورت در دنیای شبکه نیز نامی آشنا است. بهطور معمول، روترها تعداد محدودی درگاه اترنت دارند. برای آنکه بتوان دستگاههای مختلفی را به شبکه متصل کرد تا این دستگاهها به شکل داخلی و خارجی قادر به تبادل اطلاعات باشند به دستگاهی نیاز داریم تا به روتر متصل شود و تعداد درگاهها را افزایش دهد. این دستگاه سوییچ نام دارد. سوییچ، دستگاهی است که دسترسی به طیف بیشتری از درگاههای شبکه را فراهم میکند. سوییچ میتواند به شکل مدیریتی یا غیر مدیریتی خریداری شود، اما در هر دو حالت، تعداد پورتها را چند برابر بیشتر از پورتهای روتر میکند.
پیشنهاد مطالعه: SAN Switch چیست؟
پورت سرور چیست؟
سرورها کامپیوترهای پیشرفتهای هستند که برای نگهداری و میزبانی اطلاعات استفاده میشوند و به کلاینتهای تحت شبکه اجازه میدهند به تعامل با صفحات وب بپردازند. در حالت عادی، سرورها همانند کامپیوترهای شخصی هستند و مادامی که متصل به اینترنت نباشند، یک کامپیوتر ایزوله با توان پردازشی قدرتمند هستند. هنگامی که تبدیل به ستون فقرات شبکه میشوند این کامپیوترهای قدرتمند تغییر نام داده و سرور نامیده میشوند. با اینحال، کاربردهای مختلفی برای آنها قابل تعریف است. یکی از این کاربردها وبسرور است. در سادهترین تعریف، سرور دستیابی به صفحات وب از طریق برنامههای کلاینت را فراهم میکند. به بیان دقیقتر، کاربر درخواستی برای وبسرور ارسال میکند. سرور درخواست را پردازش میکند و نتیجه را در قالب یک فایل یا صفحه وبی برای کاربر ارسال میکند. در این حالت سرور و کاربر از طریق پروتکل ارتباطی و پورت سرور با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. در این حالت سرور ممکن است پورت 80 یا 443 را برای تبادل اطلاعات استفاده کند یا اگر قرار باشد به عنوان میلسرور استفاده شود از پورت 8080 استفاده میکند. علاوه بر این، پورتهای 49152 تا 65536 برای سرورهای خصوصی و کاربردهای موقت استفاده میشوند. اگر در نظر دارید شماره پورتهای روی سرور را پیدا کنید کافی است پنجره خط فرمان را با استفاده از دستور cmd باز کنید و در ادامه دستور netstat -a را تایپ کنید. در این حالت فهرستی از پورتها را مشاهده میکنید که متناظر با آدرس آیپی و پروتکلی که از آنها استفاده میکند نشان داده میشوند. علاوه بر این، دستور فوق وضعیت پورتهای روی سرور را نیز نشان میدهد که چه پورتهایی باز، چه پورتهایی در حال گوش دادن و چه پورتهایی بسته هستند.
پیشنهاد مطالعه : آموزش تغییر پورت ریموت دسکتاپ در ویندوز سرور
سوالات متداول
پورت گوشی، درگاهی است که برای تبادل اطلاعات گوشی با تجهیزات دیگر و شارژ گوشی استفاده میشود. این پورت ممکن است از نوع USB Type-A، Micro USB، Type-C، Mini-USB Type-B، iOS 8-pin یا ios 30-pin باشد.
یکی از معروفترین پورتهای دنیای شبکه است که کاربرد اصلی آن در زمان پیادهسازی میلسرورها، فعالسازی قابلیت دسترسی از راه دور به دوربینهای تحت شبکه متصل به دستگاههای DVR و مصارف خاصمنظوره دیگر است.