رایانش ابری چیست؟ چه کاربرد هایی دارد؟

روزانه از سرویس Gmail برای ارسال اسناد و اطلاعات به همکاران و دوستانتان استفاده می‌کنید. آیا می‌دانید در زمان ارسال ایمیل از طریق اینترنت شما در حال استفاده از یک سرویس رایانش ابری هستید؟

با افزایش استفاده از روش‌های ذخیره سازی آنلاین فایل‌ها یا تماشای فیلم آنلاین و …. استفاده از سرویس کلود در سطح اینترنت خیلی بیشتر شده است. در ادامه همین مطلب قصد داریم در خصوص رایانش ابری صحبت کنیم.

 

کلود چیست؟

 

ذخیره سازی و ویرایش و پردازش اطلاعات به صورت آنلاین با استفاده از رایانش ابری امکان پذیر است

 

دلیل استفاده از کلمه ابر برای این سرویس شباهت آن به ابر واقعی است زیرا کلود توده‌ عظیمی از اطلاعات و دیتاست، که امکان ذخیره سازی و دریافت اطلاعات را برای کاربران در بستر اینترنت، فراهم می‌سازد. کلود وابستگی کاربر را برای نزدیک بودن به سخت افزار جهت پردازش، ذخیره سازی و بازخوانی اطلاعات از بین می‌برد.

پیشنهاد مطالعه: آشنایی با خدمات Cloud اچ پی ای GreenLake

cloud computing چیست؟

اطلاعاتی روی حافظه فیزیکی مانند هارد HDD یا حافظه SSD ذخیره شده است. زمانی که کاربر آن اطلاعات را از حافظه فراخوانی و از آن استفاده می‌کند اصطلاحا می‌گوییم در حال انجام رایانش یا Computing است. همچنین استفاده از یک ابر اطلاعاتی یا کلود برای ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات را cloud computing یا رایانش ابری می‌نامند. حافظه‌های کلود می‌توانند خصوصی یا عمومی یا ترکیبی از این دو باشند. در کلود دسترسی به فایل‌ها و داده‌های موجود از طریق اتصال به اینترنت امکان پذیر است.

رایانش ابری روشی مناسب برای انجام محاسبات سنگین است زیرا امکان ارائه سرویس‌های قدرتمند در شبکه ابری فراهم شده است. نرم افزارها و پلتفرم‌های مورد استفاده تحت کنترل بوده و دائم آپدیت می‌شوند به همین دلیل در سطح امنیتی بالایی قرار دارند. منابع اطلاعاتی و قدرت پردازشی نرم افزارهای مختلف در بین کاربران به اشتراک گذاشته می‌شود و قدرت محاسبات در هیچ نقطه‌ای متمرکز نیست و برای تمام کاربران قابل استفاده است.

پیشنهاد مطاله: بررسی تجهیزات شبکه

از دیگر ویژگی‌های سرویس محاسبات ابری به موارد زیر می‌توان اشاره کرد.

• حذف سرورهای بزرگ
• حذف نیروی کار اضافه
• حذف دستگاه‌های ذخیره ساز مانند هارد و استوریج
• حذف محدودیت دسترسی جغرافیایی
• امکان حفظ اطلاعات به طور کامل
• استفاده از نرم افزارهای جدید و به روز

انواع رایانش ابری

 

به طور کلی چند نوع ابر وجود دارد؟ باید بگوییم 3 نوع ابر وجود دارد.

انواع cloud به شرح زیر هستند:

1. ابر عمومی – Public Cloud
2. ابر خصوصی – Private Cloud
3. ابر ترکیبی یا هیبرید کلود

ابر خصوصی چیست؟

در زمان استفاده از سرویس ابر عمومی کاربر از قدرت پردازشی و فضای ذخیره سازی و منابع اشتراکی کلود استفاده می‌کند. ولی مسئولیت پاک شدن یا هک شدن اطلاعات برعهده کاربر است، پس از سرویس عمومی بیشتر برای کارهایی که اطلاعات حساس و مهمی ندارند استفاده می‌شود.

سازمان‌ها و شرکت‌ها از سرویس ابر خصوصی استفاده می‌کنند که مدیریت آن با خود سازمان است. از جمله چنین سازمان‌هایی می‌توان به شرکت سیسکو اشاره کرد. زیرساخت ابر خصوصی در داخل یک سازمان قرار دارد و در دسترس عموم نیست. به بیان دیگر، ابر خصوصی به معنی طراحی یک زیرساخت محاسباتی با اضافه کردن مجازی‌سازی و واسط‌های مشابه ابر است. این ساختار به کاربران اجازه می‌دهد تا با دیتاسنتر‌های محلی خود تعامل داشته باشند. در واقع ابر خصوصی، دیتاسنترهای مجازی شده داخل فایروال شرکت هستند. در این مدل، اغلب مصرف‌کننده و فراهم‌کننده ابر یکی هستند؛ البته ممکن است این فضا در دیتاسنتر شرکت دیگری باشد که به آن ابرخصوصی برون سازمانی می‌گویند.

با استفاده از ابر خصوصی، شرکت‌ها کنترل دقیقی روی اطلاعاتشان دارند که در کجا قرار گرفته‌اند یا زیرساختی را بسازند که می‌خواهند خصوصا برای پروژه‌های IaaS و PaaS، تا توسعه‌دهندگان به قدرت پردازشی بسیار بالایی برسند که در مواقع مورد نیاز قابل ارتقا باشد و از امنیت لازم نیز برخوردار باشد. هر چند که این امنیت اضافه شده، نیازمند صرف هزینه است و برای شرکت‌هایی که به این امنیت احتیاج دارند، ابر خصوصی گزینه مناسبی است تا آنها بتوانند قبل از اینکه به ابر عمومی منتقل شود، سرویس‌های کلود را درک کرده باشند، یا اپلیکیشن‌های داخلی را برای کلود دوباره بسازند.

بر پایه رایانش ابری یعنی چه؟

برای ارائه هر سرویس رایانش ابری، سخت افزار و سیستم عامل و برنامه‌های مختلفی اجرا شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما در این تکنولوژی تمام این جزییات از دید کاربر پنهان مانده و کاربر فقط سرویس نهایی را مشاهده و از آن استفاده می‌کند. بخاطر همین شباهت است که این تکنولوژی به ابر تشبیه شده است یا اصطلاحی مانند بر پایه رایانش ابری به کار برده می‌شود. کاربر می‌تواند بر پایه رایانش ابری سرویس‌های مورد نیاز خود از جمله قدرت پردازشی بالا، ذخیره سازی، شبکه بندی استفاده از هوش مصنوعی و NLP را به دست آورد.

از طرفی با استفاده از این سرویس‌ها وابستگی کاربر به حضور در نزدیکی سخت افزار کم خواهد شد.

سرور ابری چیست؟

Cloud Server سرور ابری یا سرورهای اختصاصی مجازی که روی زیرساخت ابری کار می‌کنند، می‌باشند. در این نوع سرویس کاربر به جای خرید یا اجاره سرورهای فیزیکی اقدام به اجاره فضای سرور مجازی می‌کند. هزینه این سرویس‌ها براساس ساعت و ظرفیتی که کاربر در هر لحظه استفاده می‌کند محاسبه خواهد شد. این یکی از حسن‌های روش ابری است زیرا کاربر در صورت عدم استفاده از این سرویس هزینه‌ای پرداخت نمی‌کند برخلاف اجاره سرور فیزیکی که اجاره ثابت و یکسانی دارد.

در سرور ابری به همان اندازه و در هر زمانی که کاربر نیاز دارد دسترسی خواهد داشت و بر همین اساس هم هزینه پرداخت خواهد کرد. در سرورهای ابری از نرم افزارهای رابط برای کنترل ظرفیت و مصرف منابع سیستم‌های عامل استفاده می‌شود تا در صورت نیاز منابع بیشتری به آنها اختصاص داده شود مثلا برای وب سایت که در ساعات اوج ترافیک خود نیاز به افزایش سرویس دارد این سرویس برای سایت فعال می‌شود تا زمانی که شرایط به حالت عادی باز گردد و ترافیک کم شود.

سرورهای ابری پایداری بیشتری نسبت به سرویس‌های سنتی دارند. اگر سروری قطع شود، سرورهای دیگر جای آن را در شبکه خواهند گرفت.

کاربردهای رایانش ابری

کاربرانی که از سرویس‌های آنلاین برای تماشای فیلم و گوش دادن به موزیک یا ویرایش و ذخیره سازی اسناد خود استفاده می‌کنند از سرویس رایانش ابری بهره مند می‌شوند. حتما روزانه از سرویس ایمیل یا شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید.

این امکانات همگی بر پایه کلود ارائه می‌شوند. یکی از روش‌های پرطرفدار سرویس کلود که توسط تولید‌کنندگان نرم افزار مورد استفاده قرار می‌گیرد، ارائه اپلیکیشن‌ها به صورت سرویسی بر بستر اینترنت و حرکت به سمت مدل اشتراک گذاری است. استفاده از رایانش ابری برای سازمان‌ها ریسک هایی هم دارد ولی معمولا سازمانها در موارد زیر به استفاده از رایانش ابری تمایل دارند:

• ذخیره، بکاپ گیری و بازیابی داده‌ها
• تولید اپلیکیشن‌ها و سرویس‌های جدید
• انتشار فایل‌های صوتی و ویدئویی
• سازمان‌دهی وبسایت‌ها و وبلاگ‌ها
• ارائه نرم‌افزارها براساس نیازهای موجود
• آنالیز داده‌ها برای ارایه الگوها و پیش‌بینی

معایب رایانش ابری

بهتر است  علاوه بر بیان مزایا استفاده از سرویس کلود یا همان رایانش ابری معایب آن را نیز بیان کنیم. از جمله این معایب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• گران بودن اجاره بها سرویس کلود
• نامناسب بودن سرویس ابری برای برنامه‌هایی که نیاز دائمی به سرویس کلود دارند.
• نامناسب بودن این سرویس برای مجموعه‌هایی که اطلاعات مهم و حساس دارند.
• سخت و پیچیده بودن مهاجرت به کلود
• اتصال به اینترنت برای دسترسی به تمام اپلیکیشن‌ها

چه کسانی نباید از رایانش ابری استفاده کنند؟

مزایای استفاده از سرویس کلود قطعا همه را وسوسه خواهد کرد که از سیستم پردازش و ذخیره سازی سنتی به سرویس رایانش ابری مهاجرت کنند. اما باید بدانید که استفاده از سرویس کلود برای سازمان‌هایی که داده‌های مهم و حساسی دارند و همچنین تمایلی به هاست کردن داده‌های خود در سرویسی که رقیب آنها هم در حال استفاده از آن است را ندارند. اصلا مناسب نخواهد بود.

 

به سه مدل سرویس‌های ابری، لایه‌های رایانش ابری گفته می‌شود

انواع سرویس های رایانش ابری

 

برای آشنایی با معماری رایانش ابری باید با لایه‌های سرویس‌های ابری آشنا شوید. سرویس‌های ابری به سه مدل تقسیم می‌شوند. این سه مدل، در اصطلاح لایه های رایانش ابری نامیده می‌شوند زیرا هر یک از آن‌ها بر روی دیگری ساخته می‌شود.

این سه مدل به شرح زیر می باشند:

1. سرویس Infrastructure-as-a-Service – یا همان IaaS
2. سرویس Platform-as-a-service – یا همان PaaS
3. سرویس Software -as-a-Service – یا همان SaaS

IaaS چیست؟

زیرساخت ابری یا همان Infrastructure as a Service که به اختصار آن را iaas می‌گویند، مهم‌ترین بخش سرویس کلود است. زیرا برای تمام کسب و کارهای بزرگ  و در حال توسعه این امکان را فراهم می‌کند که بدون خرید سرور فیزیکی و هزینه گزاف خرید و نگهداری سرور در طولانی مدت و اشغال فضا به راحتی بتوانند براساس نیاز حال حاضرشان فضای ابر با هزینه خیلی پایین‌تر اجاره کرده و در صورت افزایش اطلاعات و توسعه کسب و کار، فضای ابر هم افزایش داده شود. به این صورت بیشترین صرفه جویی در حوزه IT برای شرکت ها انجام می‌شود.

سرویس PaaS چیست؟

لایه دوم رایانش ابری Platform- as- a- service یا به اختصار Pass است که وظیفه پشتیبانی از روند کاری نرم افزارهای تحت وب را دارد. این مراحل عبارتند از: ساخت، آزمایش، رشد و توسعه، مدیریت و به‌روزرسانی

Pass شامل زیرساخت‌های سرور، ذخیره‌سازی، شبکه‌بندی، نرم‌افزارهای ارتباطی، سیستم‌عامل‌ها، ابزارهای توسعه، middleware، خدمات هوش تجاری (BI) سیستم‌های مدیریت دیتابیس می‌شود.

نرم افزار middleware پل ارتباطی بین سیستم عامل یا دیتابیس و نرم افزارهاست که امکان دسترسی به منابع اجاره شده از طریق لینک ایمن در شبکه را فراهم می‌کند.

سرویس SaaS چیست؟

Software-as-a-service یا SaaS، مستلزم استفاده نرم افزار با استفاده از لایسنس برای مشتریان می باشد. مجوزها معمولاً از طریق pay-as-you-go یا بر پایه تقاضا ارائه می شوند. این نوع سیستم را میتوان در Microsoft Office’s 365 یافت.

Cloud در گوشی چیست؟

برای استفاده از سرویس کلود در گوشی ابتدا باید بدانید Cloudlet چیست؟ Cloudlet دیتاسنتر کوچکی که سرویس‌های رایانش ابری را برای دستگاه‌های موبایلی مانند اسمارت فون و تبلت خیلی سریع فراهم می‌کند. کلود لت سخت افزاری است که بین موبایل و کلود قرار می‌گیرد. از مزایای استفاده از کلود لت کاهش زمان پاسخ به برنامه‌های در حال اجرا در گوشی‌های هوشمند است. کاهش زمان پاسخ سبب افزایش پهنای باند، کاهش زمان تاخیر و هاستینگ منابع رایانش ابری است.