توپولوژی شبکه چیست و آشنایی با انواع توپولوژی در کامپیوتر

ما اکنون در عصر ارتباطات هستیم و اطلاعات دارایی‌های ارزشمند ما هستند. تبادل آنها با دیگران برای رفع نیازهای کاری و شخصی برنامه هر روز ماست. برای تسهیل در ارتباطات و تبادل اطلاعات شبکه‌های کامپیوتری به وجود آمدند. یک شبکه کامپیوتری شامل تعدادی کامپیوتر و سخت افزارهایی مثل سوییچ و هاب و … است که با استفاده از کانال‌های ارتباطی با هم در ارتباط هستند. منابع سخت افزاری و نرم افزاری خود را به اشتراک می‌گذارند. چیدمان و نحوه اتصال سیستم‌های شبکه انواع مختلفی دارد که به آن توپولوژی شبکه گفته می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا در مورد تعریف توپولوژی شبکه و انواع ان بیشتر بدانید.

توپولوژی شبکه چیست؟

توپولوژی Topology یا همبندی به نحوه اتصال و چیدمان تجهیزات یک شبکه گفته می‌شود. برای راه اندازی یک شبکه کامپیوتری نخست باید توپولوژی شبکه را مشخص کرد.

مطالعه بیشتر: شبکه چیست

دو نوع توپولوژی وجود دارد توپولوژی فیزیکی و توپولوژی منطقی،توپولوژی فیزیکی تعیین کننده چیدمان عناصر شبکه و نحوه برقراری ارتباط بین آنهاست. توپولوژی منطقی نحوه انتقال اطلاعات و داده‌ها بین عناصر شبکه را مشخص می‌کند.

دو اصطلاح رایج در شبکه‌های کامپیوتری وجود دارد که بهتر است در ابتدا آنها را بیاموزید به ارتباط بین دو گروه از سیستم‌ها در شبکه یک پیوند یا لینک Link گفته می‌شود و به هرکدام از عناصر تشکیل دهنده شبکه یک گره یا Node می‌گویند.

 

 

بطورکلی 5 نوع توپولوژی فیزیکی شبکه وجود دارد.خطی،حلقوی، ستاره ای، مش و ترکیبی

 

انواع توپولوژی شبکه های کامپیوتری

در ادامه به بررسی بیشتر انواع توپولوژی در کامپیوتر می‌پردازیم:

 

 

توپولوژی فیزیکی physical topology

توپولوژی فیزیکی تعیین کننده چیدمان عناصر شبکه و نحوه برقراری ارتباط بین آنهاست. در مجموع 7 نوع توپولوژی فیزیکی وجود دارد.

  • توپولوژی خطی  (Topology Bus)
  • توپولوژی ستاره  ( Star Topology )
  • توپولوژی حلقوی  ( Ring Topology )
  • توپولوژی مش  ( Mesh Topology )
  • توپولوژی درختی (Tree Topology)
  • توپولوژی نقطه به نقطه (Point To Point)
  • توپولوژی ترکیبی  ( Hybrid Topology )

توپولوژی منطقی logical topology

توپولوژی منطقی نحوه انتقال اطلاعات و داده‌ها بین عناصر شبکه را مشخص می‌کند. 2 نوع توپولوژی منطقی وجود دارد.

  • توپولوژی حلقوی (Ring Topology)
  • توپولوژی خطی (Bus Topology)

فروش انواع تیپ استوریج در نتسا

توپولوژی خطی چیست؟

 

درتوپولوژی خطی Bus  انتقال اطلاعات در لحظه فقط در یک جهت انجام می‌شود. هر نود شبکه به یک کابل متصل است.

مزایای و معایب توپولوژی خطی

  • در پیاده سازی آن نسبت به سایر توپولوژی‌ها کابل کمتری استفاده می‌شود.
  • در شبکه‌های کوچک به راحتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  • پیاده سازی و راه اندازی و عیب یابی آن آسان است.
  • نسبت به سایر توپولوژی‌ها مقرون به صرفه تر است.

معایب توپولوژی خطی

  • اگر یک کابل معیوب یا قطع شود کل شبکه از مدار خارج می‌شود.
  • استفاده یک کامپیوتر عضو شبکه از نرم افزار سنگین یا اشغال بخش زیادی از پهنای باند شبکه روی سرعت و عملکرد سایر سیستم‌های عضو شبکه هم تاثیر منفی دارد.
  • کابل‌ها محدودیت طولی دارند و از آنها برای ایجاد ارتباط بین سیستم‌هایی با فاصله دور نمی‌توان بهره گرفت.
  • توپولوژی خطی نسبت به توپولوژی حلقه‌ای سرعت کمتری در انتقال اطلاعات دارد.

توپولوژی ستاره ای

 

 

یکی دیگر از توپولوژی‌های فیزیکی شبکه، توپولوژی ستاره‌ای است که دارای مزایای زیر است.

مزایا و معایب توپولوژی ستاره‌ای

  • هر دستگاه دارای یک اتصال مستقل به هاب است. در صورت نیاز هاب شبکه به راحتی قابل ارتقا می‌باشد.
  • در راه اندازی این توپولوژی از کابل فیبر نوری و کابل Coaxial هم می توان استفاده کرد.
  • هاب در مرکز توپولوژی مانند یک REPEATER عمل می‌کند.
  • پیاده سازی و راه اندازی و عیب‌یابی این نوع شبکه آسان است.
  • اگر هر یک از نوده‌های شبکه دچار اشکال شود، اختلالی در روند کاری شبکه ایجاد نمی‌کند. تنها همان نود معیوب از مدار خارج می‌شود.

معایب توپولوژی ستاره‌ای

  • هزینه نصب و راه اندازی این توپولوژی بالاست.
  • اگر هاب معیوب شود کل شبکه از مدار خارج می‌شود.
  • سرعت و عملکرد شبکه وابسته به ظرفیت هاب است.

توپولوژی حلقوی Ring Topology

 

تمام سیستم‌های عضو شبکه به صورت حلقوی به یکدیگر متصل می‌شوند و داده‌ها در جهت عقربه‌های ساعت شروع به گردش می‌کنند تا به مقصد برسند به تکنولوژی اصطلاحا Token Ring گفته می‌شود اولین کامپیوتری که روشن می‌شود سیگنالی را به نشانه Token ایجاد می‌کند و در شبکه این نشانه شروع به حرکت می‌کند و هر زمان کامپیوتری بخواهد داده‌ای را ارسال کند منتظر می‌ماند تا این نشانه به آن برسد و سپس داده را ارسال کند.

درواقع این نشانه اجازه ارسال را به هر سیستم در حین گردش می‌دهد و زمانی که داده ارسال شده به مقصد رسید سیستم مقصد برای آنکه سیستم مبدا را از دریافت کردن داده با خبر سازد پیغامی را تحت عنوان Acknowledge ارسال می‌کند.

عیب‌یابی توپولوژی حلقوی سخت است و به دلیل ساختار این توپولوژی و نیاز به نشانه برای انتقال اطلاعات سرعت آن پایین است و همچنین اشکال در یک گره باعث بروز اشکال در کل شبکه می‌شود.

توپولوژی مش

 

در این توپولوژی تمام نوده‌های شبکه با هم در ارتباط هستند

 

در این نوع توپولوژی دستگاه‌ها به صورت نقطه‌ای به هم متصل می‌شوند، تمامی نودهای شبکه با هم در ارتباط هستند. برای انتقال داده روی توپولوژی مش از دو روش مسیریابی و سیلابی استفاده می‌شود. در روش مسیریابی داده‌ها براساس منطق مسیریابی شبکه کوتاه‌ترین فاصله بین مبدا و مقصد را مشخص و از آن برای انتقال اطلاعات استفاده می‌کنند ولی در روش سیلابی داده‌های مشابه به تمام سیستم‌های عضو شبکه ارسال می‌شوند.

از ویژگی‌های دیگر این توپولوژی موارد زیر را هم می‌توان نام برد.

  • نسبت به سایر توپولوژی‌ها قدرتمند‌تر است.
  • این توپولوژی اصلا انعطاف پذیر نیست.
  • در این نوع توپولوژی خطاهای شبکه به راحتی قابل تشخیص و رفع هستند.
  • در این توپولوژی تمام دستگاه‌های شبکه بهم متصل می‌شوند.
  • سطح امنیت و حفظ حریم خصوصی در این توپولوژی بالاست.
  • بار داده‌ای انتقال اطلاعات فقط برروی کابل و کانال ارتباطی بین همان دو دستگاه مبداء و مقصد تاثیر می‌گذارد.

توپولوژی درختی چیست؟

 

این توپولوژی یک دستگاه مرکزی دارد و تمام دستگاه‌های شبکه با نظم خاصی به دستگاه مرکزی متصل می‌شوند. توپولوژی درختی در شبکه‌های بزرگ کاربرد دارد و نسبت به توپولوژی خطی و ستاره‌ای دستگاه‌های بیشتری را شامل می‌شود.

مزایا و معایب توپولوژی درختی

  • تمام دستگاه‌های عضو شبکه به راحتی قابل مدیریت و پشتیبانی هستند.
  • گسترش و عیب‌یابی در این شبکه آسان است.

از معایب توپولوژی درختی به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

  • نسبت به سایر توپولوژی‌ها راه اندازی آن هزینه بالاتری دارد.
  • اگر دستگاه مرکزی دچار مشکل شود کل شبکه از مدار خارج می‌شود.
  • برای راه اندازی این توپولوژی کابل زیادی مصرف می‌شود.

توپولوژی نقطه به نقطه (Point To Point)

 

 

به توپولوژی نقطه به نقطه p2p هم گفته می‌شود

 

در توپولوژی نقطه به نقطه دستگاه‌ها به صورت متقابل با استفاده از یک کابل بهم متصل می‌شوند مانند اتصال دو رایانه، دو سوییچ یا دو روتر به یکدیگر، توپولوژی نقطه به نقطه در متون شبکه به  دو صورت P2P و Peer To Peer هم نوشته می‌شوند. در این توپولوژی میان دستگاه گیرنده و فرستنده، دستگاه‌های میانی دیگری برای شکل دادن ارتباط وجود دارند ولیکن در ظاهر فقط فرستنده و گیرنده به نظر می‌آیند مانند ارتباطات رادیویی

توپولوژی ترکیبی (Hybrid Topology)

 

از ادغام دو یا چند توپولوژی شبکه متفاوت با یکدیگر توپولوژی ترکیبی به وجود می‌آید. مثلا ترکیب توپولوژی ستاره‌ای با توپولوژی خطی یک توپولوژی ترکیبی را به وجود می‌آورد.

مزایا و معایب توپولوژی Hybrid (ترکیبی)

  • این توپولوژی انعطاف‌پذیر و قابل اعتمادتر است.
  • تعداد بیشتری دستگاه را شامل می‌شود.
  • در صورت معیوب شدن قسمتی از شبکه کل شبکه از مدار خارج نخواهد شد.
  • امکان اتصال توپولوژی‌های دیگر به آسانی فراهم می‌شود.
  • عیب‌یابی یا جداسازی یک توپولوژی خاص از کل شبکه کار آسانی است.

از معایب توپولوژی ترکیبی شبکه موارد زیر را می‌توان نام برد؛

  • گران‌ترین توپولوژی شبکه توپولوژی ترکیبی است.
  • مدیریت و نگهداری این شبکه سخت تر است.
  • هزینه کابل‌کشی بالایی هم دارد.

توپولوژی اینترنت چیست؟

یکی از شبکه‌های بسیار گسترده و جهانی شبکه اینترنت است که با استفاده از آن می‌توان به سرعت اطلاعات خود را بدون محدودیت زمانی و مکانی ارسال کرد. مثلا شما می‌توانید عکستان را به ایمیلتان پیوست و برای خواهرتان در قاره آمریکا ارسال کنید. اتصال به شبکه اینترنت از طریق تمام سیستم‌های هوشمند مجهز به کارت شبکه امکان پذیر است. از انواع پروتکل های شبکه به پروتکل‌های Http، Https و Ftp می توان اشاره کرد.

سوالات متداول

توپولوژی شبکه چیست؟ و انواع آن

همبندی یا توپولوژی (Topology) به نحوه اتصال و چیدمان تجهیزات یک شبکه گفته می‌شود. برای راه اندازی یک شبکه کامپیوتری نخست باید توپولوژی شبکه را مشخص کرد. دو نوع توپولوژی وجود دارد توپولوژی فیزیکی و توپولوژی منطقی


مزایا و معایت توپولوژی ترکیبی

مزایا؛ 1- این توپولوژی انعطاف‌پذیر و قابل اعتمادتر است. 2- تعداد بیشتری دستگاه را شامل می‌شود. 3- در صورت معیوب شدن قسمتی از شبکه کل شبکه از مدار خارج نخواهد شد. 4- امکان اتصال توپولوژی‌های دیگر به آسانی فراهم می‌شود. 5- عیب‌یابی یا جداسازی یک توپولوژی خاص از کل شبکه کار آسانی است.
معایب؛ 1- گران‌ترین توپولوژی شبکه توپولوژی ترکیبی است. 2- مدیریت و نگهداری این شبکه سخت تر است. 3- هزینه کابل‌کشی بالایی هم دارد.


 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیشنهاد ویژه نتسا