راهکارهای حفظ امنیت سرور

سرور یک سیستم کامپیوتری قدرتمند است که به درخواست‌ها و تقاضاهای مختلف کاربران پاسخ می‌دهد. سرورها با استفاده از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای قدرتمند، اطلاعات و خدمات مورد نیاز کاربران را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند و نقش مهمی در شبکه‌های کامپیوتری و به ویژه در معماری‌های کلاینت سرور دارند. سرورها می‌توانند در حوزه‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند که از آن جمله باید به سرورهای وب که صفحات وب را به کاربران ارائه می‌دهند، سرورهای پست الکترونیکی که پیام‌های ایمیل را مدیریت می‌کنند، سرورهای پایگاه داده که اطلاعات را ذخیره و بازیابی می‌کنند و سرورهای فایل که فایل‌ها و منابع مختلف را به اشتراک می‌گذارند، اشاره کرد. با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم باید بگوییم که سرورها نقش کلیدی در عملکرد شبکه‌های کامپیوتری دارند و از این‌رو تامین امنیت آن‌ها یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که کارشناسان شبکه و امنیت باید انجام دهند. از این‌رو، در مطلب فوق به بررسی برخی از مهم‌ترین اقداماتی خواهیم پرداخت که برای تامین امنیت سرورها باید انجام دهید.

پیشنهاد محصول: خرید انواع سرور اچ‌پی

چگونه امنیت سرور را افزایش دهیم

حفظ امنیت سرورها بسیار مهم است، زیرا سرورها اطلاعات حساس و مهمی را ذخیره و پردازش می‌کنند. به طور خلاصه هنگامی که قصد تامین امنیت سرورها را داریم باید به برخی نکات مهم دقت کنیم. اولین مورد به‌روزرسانی نرم‌افزارها و سیستم‌عامل سرور است که باید به طور منظم انجام شود و جدیدترین وصله‌های امنیتی روی سرورها نصب شود. بررسی و پیکربندی تنظیمات امنیتی روی سیستم‌عامل و نرم‌افزارهای سرور از نکات مهم دیگری است که کارشناسان شبکه باید به آن‌ها دقت کنند. نصب فایروال و رمزنگاری ارتباطات بین سرور و کاربران نقش مهمی در کاهش حملات سایبری دارد. به طور معمول، هکرها در کمین هستند تا هر زمان مدیران شبکه از راه دور به سرور متصل شده و تصمیم به اعمال برخی تغییرات کردند، کانال ارتباطی را پیدا کرده و به آن وارد شوند. بنابراین، مهم است که متخصصان از کانال‌های ارتباطی ایمن و رمزنگاری شده در این زمینه استفاده کنند و همچنین از طریق تعیین سطح دسترسی، تنها به کاربران محدودی اجازه دسترسی به سرور را بدهد. به طور کلی، خط‌مشی‌های مرتبط با تامین امنیت سرور به شرح زیر هستند:

پیشنهاد مطالعه: آموزش آپدیت نرم افزارهای (فریمور) سرور

به‌روزرسانی نرم‌افزار

اطمینان حاصل کنید که سیستم‌عامل، نرم‌افزارهای سرور و فریمور قطعات به‌روز باشند. به‌روزرسانی‌ها معمولا شامل ارتقاء امنیتی نیز هستند که با هدف کاهش آسیب‌پذیری‌ها منتشر می‌شوند و همچنین در برخی موارد قابلیت‌های مولفه‌های مختلف سرور را ارتقاء می‌دهند.

پیشنهاد مطالعه: Firmware یا فریمور چیست؟

رمزنگاری ارتباطات

ارتباطات بین سرور و کاربران باید از طریق پروتکل‌های امنیتی مانند HTTPS یا SSH رمزنگاری شوند. استفاده از گواهی SSL/TLS نقش مهمی در تایید هویت داشته و مانع از بروز حملات مرد میانی (MITM) می‌شود. لازم به توضیح است که SSH که مخفف (Secure Shell) یک پروتکل امن برای برقراری ارتباط و انتقال اطلاعات بین دستگاه‌ها است. SSH برای برقراری ارتباط امن و رمزنگاری شده با سرورها استفاده می‌شود. با استفاده از رمزنگاری قوی، پروتکل SSH امکان ایجاد یک کانال ارتباطی امن و محافظت شده بین دستگاه مبدا و مقصد را فراهم می‌کند. با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری قوی مانند RSA و AES، اطلاعات ارسال شده از طریق اتصال SSH محافظت می‌شوند و امکان شناسایی اطلاعات به حداقل می‌رسد. بهره‌گیری از پروتکل SSH در مدیریت سرورها و دستگاه‌های شبکه، امکان کنترل امن بر روی این دستگاه‌ها را فراهم می‌کند. در چنین شرایطی با استفاده از شناسه‌ها و کلیدهای امنیتی، امکان ورود به سرورها و دستگاه‌های شبکه تنها برای افرادی که مجوز لازم را دارند، فراهم می‌شود. به علاوه، پروتکل SSH امکان انتقال فایل‌ها در طول ارتباط را نیز فراهم می‌کند. با استفاده از ابزارهای مانند پروتکل SCP یا Secure Copy و پروتکل SFTP با سرنام (Secure File Transfer Protocol)، می‌توان فایل‌ها را به صورت امن و رمزنگاری شده بین سرورها و دستگاه‌ها منتقل کرد. با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم باید بگوییم که استفاده از پروتکل SSH به مدیران سیستم و کاربران اجازه می‌دهد تا ارتباط امن و محافظت شده با سرورها و دستگاه‌ها برقرار کنند و از مزایای رمزنگاری قوی و کنترل دسترسی به بهترین شکل استفاده کنند.

پیشنهاد مطالعه: تفاوت پروتکل SFTP و FTP

نصب فایروال

نصب و پیکربندی فایروال بر روی سرور کمک می‌کند تا ترافیک ورودی و خروجی را نظارت کنید و تلاش‌ها برای نفوذ را کاهش دهید. فایروال می‌تواند ترافیک غیرمجاز را مسدود کند و نقش مهمی در افزایش امنیت سرور دارد. همچنین، پیشنهاد می‌شود از فایروال‌های سخت‌افزاری استفاده کنید که عملکرد بهتری نسبت به نمونه‌ها نرم‌افزاری دارند، قادر به شناسایی دقیق‌تر بسته‌ها هستند، منابع پردازشی سرور را اشغال نمی‌کنند و ظرفیت سوییچینگ بالایی دارند. با استفاده از قوانین و تنظیمات پیکربندی شده، فایروال ترافیک ورودی و خروجی را مورد بررسی قرار می‌دهد و تصمیم‌گیری می‌کند که کدام بسته‌ها اجازه عبور و کدام بسته‌ها را مسدود کند. این قوانین می‌توانند براساس آدرس IP، پورت‌ها، پروتکل‌ها، نوع ترافیک و سایر معیارهای مشخص شده توسط مدیر سرور تعریف شوند.

پیشنهاد مطالعه: IP چیست؟ آشنایی با انواع IP وکاربردهای آنها

فایروال از تهدیداتی مانند حملات DDoS، نفوذ، اسکن پورت، تلاش‌های ناخواسته برای دسترسی، ویروس‌ها و بسیاری دیگر محافظت می‌کند. با مسدود کردن ترافیک ناشناخته یا مشکوک، فایروال مانع از آن می‌شود تا هکرها دسترسی به سیستم‌ها و سرویس‌ها را غیر ممکن کنند. علاوه بر تامین امنیت، فایروال همچنین کنترل دسترسی به سرویس‌های سرور را مدیریت می‌کند. با تعیین قوانین دسترسی، می‌توان به‌طور دقیق تعیین کرد که کدام کاربران یا سیستم‌ها مجاز به دسترسی به سرویس‌های سرور هستند و کدام‌ها مسدود شوند. به طور کلی، فایروال مهم‌ترین عنصر امنیتی در محافظت از سرورها و سرویس‌های آن‌ها است. با اعمال خط‌مشی‌های امنیتی و کنترل دسترسی، هکرها شانس کمی برای نفوذ به سرورها خواهند داشت.

پیشنهاد مطالعه: دیداس چیست؟ تفاوت DDoS با حمله DoS راه مقابله با آن

استفاده از نام کاربری و رمز عبور قوی

اجازه ندهید کاربران از رمزهای ضعیف استفاده کنند. به بیان دقیق‌تر، افراد مختلفی که حساب‌های کاربری برای دسترسی به سرور برای آن‌ها تعریف شده باید برای ورود به سرور از نام کاربری و رمز عبور قوی استفاده کنند. رمزها باید ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها باشند و بهتر است در دوره‌های منظم تغییر کنند.

محدود‌سازی دسترسی‌ها

به کاربران فقط دسترسی‌های لازم را ارائه دهید. استفاده از سطوح دسترسی مبتنی بر نقش (Role-Based Access Control) می‌تواند کمک کند تا هر کاربر فقط به بخش‌هایی از سرور دسترسی داشته باشد که برای انجام وظایفش لازم است. محدودسازی دسترسی‌ها به سرور (Access Restriction to Server) یک روش امنیتی است که با استفاده از تنظیمات و سیاست‌های امنیتی، اجازه دسترسی به سرویس‌ها و منابع سرور را تنها به کاربران و دستگاه‌های مجاز می‌دهد. این روش به مدیران سیستم اجازه می‌دهد تا به‌طور دقیق کنترل کنند که چه کسانی و با چه شرایطی مجاز به دسترسی به سرور خود باشند. محدودسازی دسترسی‌ها به سرور می‌تواند از طریق تعیین سطوح دسترسی (Access Levels)، سیاست‌های احراز هویت (Authentication Policies)، فایروال و سیاست‌های دسترسی (Access Policies) صورت گیرد.

پیشنهاد مطالعه: آموزش کامل فایروال ویندوز سرور 2019 + همراه تصویر

تعیین سطوح دسترسی به سرویس‌ها و منابع سرور، به مدیران امکان می‌دهد بر مبنای نیازهای سازمانی و نقشی که کاربران در سازمان دارند، تنها به بخش‌های مشخصی دسترسی داشته باشند. این سطوح می‌توانند شامل دسترسی کامل، دسترسی محدود، دسترسی به شکل خواندنی یا نوشتنی به فایل‌ها و غیره باشند. بد نیست بدانید که فایروال می‌تواند به عنوان یک سیستم حفاظتی برای محدودسازی دسترسی‌ها به سرور استفاده شود. سیاست‌های دسترسی ممکن است شامل تعیین بسته‌های IP مجاز، پورت‌های مجاز، زمان‌های مشخص برای دسترسی به سرور و سایر محدودیت‌ها باشند. سطوح دسترسی تعیین می‌کنند که هر کاربر یا گروه کاربری می‌تواند به چه منابعی دسترسی داشته باشد. برای مثال، سطح دسترسی ادمین می‌تواند به تمامی منابع سرور دسترسی داشته باشد، در حالی که سطح دسترسی کاربران عادی ممکن است تنها به بخشی از منابع محدود شود. با استفاده از این روش‌ها، مدیران سرور می‌توانند دسترسی کاربران به سرویس‌ها و منابع سرور را محدود کنند و از حفاظت از داده‌ها و منابع مهم سرور را تضمین کنند.

پیشنهاد محصول: خرید فایروال فورتی‌نت

پشتیبان‌گیری منظم

ایجاد نسخه پشتیبان از داده‌ها و پیکربندی سرور به شما کمک می‌کند در صورت وقوع حادثه‌ای مانند نفوذ ، اطلاعات را بازیابی کنید.

پیشنهاد مطالعه: پشتیبان گیری یا بکاپ چیست؟ فهرست بهترین روش‌های بکاپ‌گیری

نصب نرم‌افزارهای ضد بدافزار و آنتی‌ویروس

نصب و پیکربندی نرم‌افزارهای ضد بدافزار و آنتی‌ویروس بر روی سرورها امکان تشخیص و پاکسازی فایل‌ها و برنامه‌های مخرب را فراهم می‌کند. به روزرسانی منظم و اسکن سیستم‌ها می‌تواند برای شناسایی و جلوگیری از نفوذهای مخرب مفید باشد.

نظارت و ثبت وقایع (Logging)

فعال‌سازی و نظارت بر سیستم‌های ثبت رویداد (Event Logging) و وقایع مهم مانند ورود و خروج اعضاء شبکه، دسترسی‌های ناموفق و عملیات مشکوک می‌تواند به شناسایی و پیگیری فعالیت‌های ناهنجار در سرور کمک کند.

محافظت فیزیکی

سرورها باید در محیطی امن و قفل شده قرار گیرند. دسترسی فیزیکی به سرورها باید محدود شود و تنها به افراد مورد اعتماد و مجاز اجازه داده شود. به طور معمول، پیشنهاد می‌شود سرورها درون رک‌ها قرار بگیرند که یک مکانیزم حفاظتی امنیتی جامع و کارآمد را ارائه می‌کنند. استفاده از اکسسوری‌های امنیتی مانند Bezel kit و Midplane Drive Cage Kit که برای محافظت از Disk‌های روی سرور مورد استفاده هستند.

بررسی مستمرامنیتی سرور

بررسی مستمر سرورها برای شناسایی آسیب‌پذیری‌ها و ضعف‌های امنیتی می‌تواند کمک کند تا در صورت لزوم اقدامات مناسب انجام شود. اسکن امنیتی، آزمون نفوذ و بررسی آسیب‌پذیری‌ها می‌توانند به عنوان ابزارهای مفید در این زمینه استفاده شوند.

پیشنهاد مطالعه: چک لیست امنیتی سرور، چرا اهمیت دارد؟

آموزش و آگاهی کاربران

آموزش کاربران درباره اصول امنیتی، رفتارهای خطرناک و روش‌های حمله می‌تواند کمک کند تا خطرات امنیتی کاهش یابد. کاربران باید آگاهی داشته باشند که چگونه رمزهای قوی استفاده کنند و از اقدامات امنیتی پیشگیرانه مراقبت کنند. همچنین، افرادی که با سرورها کار می‌کنند باید به این نکته دقت کنند که نباید هرگونه نرم‌افزاری را روی سرور اجرا کنند.

با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم باید بگوییم مهم‌ترین نکته در حفظ امنیت سرورها، رویکرد چندلایه است. بهتر است از ترکیب این راهکارها و سایر روش‌های امنیتی مانند مانیتورینگ و مدیریت دسترسی استفاده کنید تا شانس هکرها برای نفوذ به سرورها را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.

روش هایی برای افزایش امنیت سرور

در صورتی که از مکانیزم‌های امنیتی رایج برای محافظت از سرور استفاده می‌کنید، اما به دنبال آن هستید تا از روش ارتقا امنیت سرور استفاده کنید، راهکاری دیگری نیز در این زمینه وجود دارند. یکی از این موارد بررسی و بهینه‌سازی تنظیمات امنیتی سرور است که از مهم‌ترین آن‌ها باید به ساختار سندباکس (sandboxing) اشاره کرد. سندباکس یک محیط یکپارچه در اختیارتان قرار می‌دهد تا نرم‌افزارها را پیش از آن‌که روی سرور اجرا شوند در یک محیط کنترل شده اجرا کرد و رفتار و عملکرد برنامه را مورد بررسی قرار داد. در این حالت، امکان ارزیابی دقیق عملکرد برنامه از طریق ابزارهای امنیتی و نظارتی وجود دارد. یکی دیگر از کارهایی که برای حفظ امنیت سرور باید به آن دقت کنید، غیر فعال کردن سرویس‌های غیر ضروری است. در برخی موارد هکرها با استفاده از سرویس‌های در حال اجرا، اما بدون استفاده روی سرور سعی می‌کنند به آن نفوذ کنند.

مورد بعدی مسدودسازی و غیر فعال کردن پورت‌ها است. به طور معمول، برخی از پورت‌ها در حالت پیش‌فرض روی سرور باز هستند. هکرها به طور مستمر پورت‌های روی سرورها را ارزیابی می‌کنند تا بتوانند از طریق پورت‌هایی که باز هستند و به درستی از آن‌ها محافظت نمی‌شود به سرور نفوذ کنند. مورد بعدی مدیریت آسیب‌پذیری‌ها است. انجام ارزیابی آسیب‌پذیری و آزمون نفوذ (Penetration Testing) بر روی سرور می‌تواند به شما کمک کند تا ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های موجود را شناسایی و رفع کنید. با شناسایی آسیب‌پذیری‌های محتمل و انجام به‌روزرسانی‌های مربوطه، امنیت سرور به میزان قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند. مورد بعدی که باید به آن دقت کنید مانیتورینگ ترافیک با هدف شناسایی زودهنگام حملات  است. استفاده از سیستم‌های مانیتورینگ ترافیک شبکه و شناسایی حملات می‌تواند به شما کمک کند تا فعالیت‌های مشکوک را تشخیص دهید و در صورت لزوم، اقدامات اصلاحی را انجام دهید. این فرآیند شامل استفاده از سیستم‌های مانیتورینگ شبکه، سیستم‌های تشخیص نفوذ (Intrusion Detection Systems) و سیستم‌های پیشگیری از نفوذ (Intrusion Prevention Systems) است. البته، توجه داشته باشید که سیستم‌های فوق تنها در صورتی به شما کمک می‌کنند که در مکان درستی از شبکه مستقر شده باشند. مدیریت ریسک یکی دیگر از نکاتی است که متاسفانه برخی از کارشناسان امنیتی نسبت به آن کم دقت هستند. بررسی و تحلیل ریسک‌های امنیتی مرتبط با سرور و اتخاذ تدابیر احتیاطی می‌تواند در کاهش تهدیدات امنیتی موثر باشد. این فرآیند شامل ارزیابی تهدیدات، تعیین اولویت‌ها و تدابیر مقابله با ریسک‌های شناسایی شده است. همچنین، اولویت‌بندی ریسک، نقش مهمی در این زمینه دارد. با رعایت نکاتی که اشاره کردیم، قادر به تامین امنیت سرور هستید. به طور کلی، هنگامی که صحبت از روش افزایش امنیت سرور به میان می‌آید، کارها باید به شکل منظم و بر مبنای یک ساختار مشخص انجام شوند تا امنیت سرور بهبود پیدا کرده و خطرات امنیتی کاهش پیدا کنند. البته، توصیه می‌شود در فرم‌های امنیتی فعال باشید و با متخصصان امنیتی همکاری کنید تا هم بروز بمانید و هم مشکلات را به شکل بهتری شناسایی کرده و راه‌حل‌های مناسبی انتخاب کنید. به طور کلی که بتوانید در نهایت یک روش حفاظت از سرور جامع را مورد استفاده قرار دهید.