شبکه چیست؛ انواع شبکه های کامپیوتری

در عصر ارتباطات همه ما در کار و زندگی روزمره به دنبال روشی برای ارتباطات ساده‌تر و کم هزینه‌تر با همه افراد در همه جای دنیا هستیم. پیدایش شبکه‌های کامپیوتری از بزرگترین رخدادهای دنیای فناوری اطلاعات بود که زمینه ارتباط و تبادل اطلاعات بدون اهمیت داشتن زمان و مکان و محدودیت را فراهم ساخت. اگر علاقمند هستید که در مورد شبکه‌های کامپیوتری و انواع آنها بیشتر بدانید با ما همراه باشید.

شبکه چیست؟

 

برای تعریف شبکه به زبان ساده می توان گفت؛ ارتباط بین حداقل 2 کامپیوتر و یا بیشتر به وسیله تجهیزاتی مانند کابل، سوییچ، روتر و سرور و همچنین استفاده از یک زبان مشترک (پروتکل) با هدف تبادل اطلاعات را شبکه یا Network می‌گویند.

مزایای شبکه‌های کامپیوتری

استفاده از شبکه‌های کامپیوتری دارای مزایای مختلفی است که در ادامه به بیان آنها خواهیم پرداخت. مزایای شبکه‌های کامپیوتری عبارتند از:

1. سرعت بالا در تبادل اطلاعات
2. امکان اشتراک‌گذاری اطلاعات
3. امکان اشتراک گذاری سخت افزار و نرم افزارهای مختلف
4. ارتباطات کم هزینه و فارغ از فاصله جغرافیایی
5. شبکه‌های کامپیوتری در پشتیبانی از سیستم‌های عضو شبکه محدودیتی ندارند
6. امکان تعیین سطح دسترسی برای هر کاربر

 

مطالعه بیشتر: انواع پروتکل های شبکه

انواع شبکه‌های کامپیوتری

شبکه‌های کامپیوتری دارای انواع مختلفی هستند. شبکه WAN ،LAN ،MAN ،GAN و همچنین شبکه‌های وایرلس که در ادامه همین مطلب با کلیات آنها آشنا خواهید شد.

شبکه WAN

WAN مخفف عبارت Wide Area Network است که از به هم پیوستن چند شبکه LAN به وجود می‌آید. شبکه‌ WAN معمولا بین شهرها، کشورها و قاره‌ها استفاده می‌شود. در ساختار شبکه WAN برای اتصالات داخلی از ISP ها و تجهیزات مخابراتی استفاده می شود. شبکه اینترنت و سرویس‌های 3G و 4G از جمله شبکه‌های WAN هستند.

 

---

شبکه محلی یا LAN

LAN مخفف عبارت Local Area Network است یا همان شبکه محلی، که عموماً در یک ساختمان راه اندازی شده است و در اندازه‌های کوچک و بزرگ هستند مانند شبکه بین مودم و کامپیوتر و چند گوشی در خانه یا شبکه در یک سازمان و ساختمانی چند طبقه. مهم‌ترین تفاوت شبکه Lan با سایر شبکه‌ها محدود بودن آن به یک مکان فیزیکی مانند دفتر کار یا یک ساختمان است.

---

شبکه MAN

 

 

MAN مخفف عبارت Metropolitan Area Network است و گستردگی به اندازه یک شهر یا مساحتی بزرگ را در محدوده شهر در بر میگیرد. برای مثال اتصال شعبات یک موسسه به شعبه‌های دیگر در محدوده شهری و شبکه تلویزیون کابلی نمونه‌ای از شبکه MAN هستند.

---

شبکه GAN

 

 

GAN مخفف عبارت Global Area Network یا همان شبکه جهانی است که هیچ محدودیت جغرافیایی ندارد. مانند شبکه جهانی اینترنت.

---

شبکه وایرلس

شبکه بی‌سیم چیست؟ شبکه وایرلس با استفاده از امواج رادیویی و در لایه فیزیکی شبکه پیاده سازی می‌شود. شبکه وایرلس بدون کابل‌کشی است و به همین خاطر به آن شبکه بی‌سیم هم گفته می‌شود. شرکت‌های بزرگ ترجیح می‌دهند برای صرفه جویی در هزینه و حذف هزینه‌های خرید کابل و کابل‌کشی از شبکه‌های وایرلس استفاده کنند.

 

مطالعه بیشتر: انواع توپولوژی شبکه

---

معایب شبکه‌های کامپیوتری

شبکه‌های کامپیوتری، همانند هر فناوری دیگری، ممکن است دارای معایبی باشند که در زیر به برخی از این معایب اشاره می‌کنیم:

۱. افزایش هزینه: راه‌اندازی یک شبکه کامپیوتری نیاز به تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری خاص دارد و این ممکن است باعث افزایش هزینه‌ها شود. همچنین، نگهداری و تعمیرات شبکه نیز هزینه‌بر است.

۲. افزایش خطر امنیتی: شبکه کامپیوتری ممکن است با خطرات امنیتی مختلف روبرو شود، از جمله ویروس‌ها، نفوذگران و حملات دیگر. برای مقابله با این خطرات، باید از راهکارهای امنیتی مناسب استفاده شود.

۳. کاهش حریم شخصی: با استفاده از شبکه کامپیوتری، ارتباطات بین دستگاه‌ها و کاربران ایجاد می‌شود که ممکن است منجر به کاهش حریم شخصی شود. به عنوان مثال، در صورتی که داده‌های حساس از طریق اینترنت ارسال شوند، ممکن است برای افراد ناشناس قابل دسترسی باشند.

۴. کاهش عملکرد شبکه: در صورتی که تعداد دستگاه‌های متصل به شبکه بزرگ باشد، عملکرد شبکه ممکن است کاهش یابد و این باعث کاهش سرعت انتقال داده‌ها و افزایش تاخیر شود.

۵. پیچیدگی: شبکه‌های کامپیوتری ممکن است پیچیده باشند و نیاز به مدیریت مناسب داشته باشند. برای مدیریت و پشتیبانی از شبکه، باید افراد متخصص و آموزش‌دیده در این زمینه وجود داشته باشند.

در کل، شبکه کامپیوتری می‌تواند برای بهبود ارتباطات و افزایش بهره‌وری در سازمان‌ها و شرکت‌ها بسیار مفید باشد، اما معایبی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند. برای کاهش این معایب، باید از روش‌های مناسبی برای پیکربندی و مدیریت شبکه استفاده کرد و از راهکارهای امنیتی مناسب برای مقابله با خطرات مختلف استفاده شود.

شناسه‌های شبکه

شناسه‌های شبکه، اطلاعات مختلفی هستند که برای شناسایی دستگاه‌ها یا شبکه‌های مختلف در شبکه کامپیوتری استفاده می‌شوند. در زیر به توضیح برخی از شناسه‌های شبکه معروف اشاره می‌کنیم:

آدرس IP: آدرس IP سرنام Internet Protocol Address یک شناسه منحصر به فرد است که به هر دستگاه متصل به شبکه کامپیوتری اختصاص داده می‌شود. این آدرس شامل یک سری اعداد است که به صورت دقیق تعیین می‌کند که دستگاه مورد نظر کجا در شبکه قرار دارد. آدرس IP، به دو صورت IPv4 و IPv6 وجود دارد.

 

پیشنهاد مطالعه: IP چیست و چگونه آی پی خود را بدانیم؟

 

مک آدرس: آدرس MAC سرنام Media Access Control Address یک شناسه فیزیکی است که به هر دستگاه شبکه کامپیوتری اختصاص داده می‌شود و به شبکه کامپیوتری کمک می‌کند تا دستگاه‌ها را شناسایی کند. مک آدرس به صورت یک شناسه ستونی است که شامل ۶ بایت است.

نام دامنه: نام دامنه (Domain Name) یک شناسه اختیاری است که به عنوان یک نام برای شناسایی دستگاه‌ها یا سایت‌های مختلف در شبکه کامپیوتری استفاده می‌شود. به عنوان مثال، نام دامنه google.com به شما اجازه می‌دهد تا به سایت گوگل دسترسی پیدا کنید.

پورت: پورت (Port) یک شناسه لجستیکی است که به عنوان یک درگاه برای ارتباط با دستگاه‌ها در شبکه کامپیوتری استفاده می‌شود. هر دستگاه دارای پورت‌های مختلفی است که برای ارتباط با دستگاه‌های دیگر استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، پورت 80 برای HTTP (Hypertext Transfer Protocol) و پورت 443 برای HTTPS (Secure Hypertext Transfer Protocol) استفاده می‌شوند.

در کل، شناسه‌های شبکه برای شناسایی دستگاه‌ها و سرویس‌های مختلف در شبکه کامپیوتری استفاده می‌شوند و برای مدیریت و پشتیبانی از شبکه بسیار مهم هستند.

پیشنهاد مطالعه: بررسی انواع Port و کاربرد آنها در کامپیوتر و شبکه

 

---

IMP در شبکه چیست؟

IMP مخفف عبارت (Interface Messaging Processor) است که IMPها به چهار دسته تقسیم می‌شوند و در لایه های یک تا چهار مدل OSI فعالیت دارند.

لایه 1: فقط وظیفه برقراری ارتباط را دارند. و هیچگونه مدیریتی روی اطلاعات انجام نمی‌دهد. مانند هاب

لایه 2: علاوه بر برقراری ارتباط امکان مدیریت داده‌ها را نیز برعهده دارد. مانند سوییچ

لایه 3: امکان ارتباط بین 2 یا چند شبکه متفاوت از هم را برقرار می‌کند. مانند روتر که وظیفه مسیریابی را برعهده دارد. در این لایه IMP توان تشخیص اولویت دو پیغام که همزمان ارسال شده اند را دارد.

لایه 4: توانایی کنترل ورودی و خروجی‌های یک شبکه را دارد. مانند فایروال

 

---

SSID شبکه چیست؟

عبارت Service Set Identifier یا همان SSID که یک Service Set در استاندارد IEEE 802.11 است به گروهی از دیوایس‌های شبکه بی‌سیم که از پارامترهایی یکسان پیروی ‌می‌کنند، گفته می شود. پس SSID نامی است که یک Service Set با آن تعریف می‌شود.

این نام‌ها قابل تغییرند و به راحتی می‌توانید یک SSID‌ دلخواه برای شبکه وای‌ فای خود تعریف کنید. البته طول SSID‌ دلخواهتان نباید فراتر از ۳۲ کاراکتر باشد، SSID‌ها به حروف کوچک و بزرگ حساسند.

 

---

آشنایی با اجزای شبکه و کاربرد آنها

آشنایی با تجهیزات پسیو شبکه

 

برای راه اندازی شبکه کامپیوتری ابتدا باید زیرساخت‌های لازم را فراهم کرد. از جمله مهم‌ترین آنها مشخص کردن توپولوژی شبکه و سپس تهیه تجهیزات Passive یا اصطلاحا غیرفعال شبکه است. تجهیزاتی مانند انواع کابل، انواع رک، کانکتورها، سوکت‌های دیواری و ابزارهایی مانند Punch Down و Stripper هستند که نقشی در تقویت سیگنال‌ها ندارند و به برق متصل نمی‌شوند. در هنگام راه اندازی بخش پسیو شبکه باید طراحی استاندارد داشته باشید و طبق نقشه کار کنید و از با کیفیت ترین تجهیزات استفاده کنید.

پیشنهاد مطالعه : شبکه NAS چیست؟

تجهیزات اکتیو شبکه چیست؟

تجهیزات فعال یا Active شبکه‌های کامپیوتری دارای تنوع زیادی هستند، به برق متصل می‌شوند و در سرعت و قدرت ارتباطات در شبکه تاثیر مستقیم دارند. از جمله این تجهیزات می‌توان سوییچ، روتر، سرور، اکسس پوینت، هاب و کارت شبکه را نام برد. که هر کدام نقش خاصی در شبکه را ایفا می‌کنند، بطور مثال:

سوئیچ ها

سوییچ‌ها کنترل کننده هستند و کامپیوترها را به پرینترها و سایر دستگاه‌های موجود در شبکه سازمان متصل می‌کنند، به دستگاه‌های عضو شبکه امکان برقراری ارتباط با یکدیگر و همچنین تبادل اطلاعات و اشتراک گذاری منابع را می‌دهند در نتیجه تاثیر زیادی هم در کاهش هزینه‌های سازمان دارد.

روترها

روترها برای برقراری ارتباط بین چندین شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان تجزیه و تحلیل داده‌های مبادله شده در شبکه را به شما می‌دهند. روترها بطور خودکار بهترین مسیرها را برای انتقال اطلاعات انتخاب می‌کنند.

سرورها

سرورها کامپیوترهای قدرتمندی هستند که برنامه‌ها، فایل‌ها و سیستم عامل شبکه اشتراکی را در اختیار دارند. سرورها امکان دسترسی به منابع شبکه را برای همه کاربران فراهم می‌آورند. جهت آشنایی بیشتر با انواع سرور و تجهیزات داخلی می توانید به صفحه سرورهای HPE مراجعه کنید.

کلاینت

کلاینت در واقع دستگاه‌های سرویس گیرنده در شبکه‌های کامپیوتری هستند که درخواست‌های خود را برای استفاده از منابع شبکه به سمت سرور ارسال می‌کنند. کلاینت همان سیستم‌های کاربران شبکه هستند.

اکسس پوینت

اکسس پوینت دستگاه اتصال بی‌سیم سرویس گیرنده‌ها به شبکه است، اکسس پوینت‌های AP One با امکانات و انعطاف پذیری بالا ارائه شده‌اند و با گوشی‌های هوشمند ارتباط قوی دارند.

پیشنهاد مطالعه: اکسس پوینت چیست

کارت شبکه

کارت شبکه ارسال و دریافت داده را انجام می‌دهد و جریان داده بین کامپیوتر و شبکه را کنترل می‌کند.

 

مطالعه بیشتر: کارت شبکه چیست

هاب شبکه چیست

هاب یک مرکز توزیع در شبکه است هر زمان که کامپیوتر از طریق یک سیستم یا شبکه درخواست اطلاعاتی داشته باشد، درخواست را از طریق کابل به هاب ارسال می‌کند. هاب درخواست را دریافت کرده و آن را به کل شبکه ارسال می‌کند.